هر وقت در كوچه و خيابان راه مي‌رفتم و ياكريمي را مي ديدم كه يك متر جلوتر از من راه مي‌رفت و تا به دو قدمي‌اش نمي‌رسيدم، نمي‌پريد؛ فكر مي‌كردم كه ياكريم خنگ‌ترين يا لااقل تنبل‌ترين پرنده است. اما حالا پس از ناكامي در تلاش براي گرفتن بچه ياكريمي كه زير مبل گوشه پذيرايي گير افتاده بود و توانست از يك روزنه 10 سانتي ميان بازوي من و كفي مبل فرار كند، مطمئن شده‌ام كه اين پرنده كوچك و خاكستري فقط به قدرت مانورش مغرور است، همين.
يك اصطلاح انگليسي است به معناي انساني كردن؛ يعني نسبت دادن رفتارها و احساسات انساني به جانوران يا اشياء. فكر مي كنم دچار بيماري رواني شدم كه در آن همه موجودات برايم خصلت انساني دارند.
هيچ موجودي چندش آورتر و ناراحت كننده‌تر از سوسك نيست و من در زندگيم از هيچ چيز به اندازه سوسك‌هاي بالدار قرمز نمي‌ترسم؛ ناخودآگاه حضورشان را حس مي‌كنم. چند شب پيش كه توي خانه نشسته بودم ناگهان سرم را بالا آوردم و سوسكي را ديدم كه از در سرويس بهداشتي بيرون آمده بود و به طرف پذيرايي مي‌دويد. در يك آن، مثل فيلم‌هاي انيميشن روي دور كُند، من حشره خوشحالي را ديدم كه با اشتياق به سوي من مي‌دويد مثل اين كه يك دوست قديمي را پس از مدت‌ها پيدا كرده اما به طرز رقت انگيزي پاهايش روي سراميك تميز سُر مي‌خورد.
ديروز هنگام عبور از كوچه، بچه گربه كوچكي به طرفم آمد. به من نگاه نمي‌كرد همه حواسش به نايلوني خاك باغبانيي توي دستم بود. لاغرترين گربه‌اي بود كه ديده‌ام با اين حال محكم راه مي‌رفت و سرش را بالا گرفته بود. صلابت راه رفتنش و سينه سپر كردنش برايم عجيب بود. نگاهم به پنجه پايش افتاد كه تا زانو زخم و خونين بود، نگاهم بالا آمد تا ببينم آيا بيني‌اش هم زخم است كه نگاهم خورد به پيشاني‌اش. يك تكه بزرگ از گوشت كنده شده و جاي آن، لايه‌ايي سله نشسته بود. حالا كه اين‌ها را مي‌نويسم تصوير گربه هنوز جلوي چشمم است. دلخراش‌ترين صحنه‌ايي بود كه تا به حال ديده‌ام. از همه بدتر نگاهش بود. حالت نوجوان‌هاي رنج كشيده‌ايي را داشت كه با غرور زخم‌هاي كودكي سخت‌شان را پنهان مي‌كنند و در نگاه‌شان حالت نااميد آدم‌هاي پيري است كه مي‌دانند دنيا جاي رنج است و انتظار هيچ چيز تازه‌ايي را ندارد.
حقيقتش اگر بخواهم بر اساس رمان‌هاي فارسي كه در اين چند ساله جايزه ادبي برده‌اند، قضاوت كنم؛ بضاعت ادبيات فارسي واقعا ناچيز است. دارم كم كم پشيمان مي‌شوم كه اصلا وقتم را براي چنين آثاري بگذارم. نشسته‌ام و رمان «انگار گفته بودي ليلي» سپيده شاملو را خوانده‌ام. با آن‌كه اصلا از مجموعه داستان «دستكش قرمز»ش خوشم نيامد اما نخواستم كتابي را كه جايزه ادبي گلشيري را به دست آورده، نخوانده بگذارم.
داستان از زبان دو زن روايت مي‌شود كه هر كدام از منظر خود سرگذشت‌شان و از هم پاشيدن خانواده را روايت مي‌كنند. نويسنده از اين تكنيك تنها براي پوشش ماجراها استفاده كرده (كه كامل نيست و هنوز سوالاتي باقي مي‌ماند از جمله در مورد دختر چشم سياه) و فقط در يكي دو موقعيت كوچك، اين دوگانگي راويان، به معناي تفاوت ديدگاه به كار مي‌آيد. بدتر از همه يك جور سمبوليسم توي كار هست كه توي ذوق مي‌زند مثل تاكيد بر جنون مادرعلي يا انفعال پدرعلي يا قدرت محمود. شايد تنها قسمت جالب داستان همين فرقه محمود و مريدانش است كه آن هم بيشتربه دليل موضوع بكر آن است تا قدرت داستان‌پردازي نويسنده.
كلي ارفاق لازم است تا بشود ارزش ادبي اين رمان را متوسط برآورد كرد.
اين سريال امپراطور دريا هم بد چيزي نيست. گذشته از آن مثلث عاشقانه هيجان‌انگيز، جالب است كه آدم تصويري از ساختار سياسي، اقتصادي و اجتماعي شرق دور در قرن شانزدهم ببيند و اگر با تحليل جامعه شناسي تاريخي نگاه كنيد نشان مي‌دهد كه چطور ثروت حاصل از تجارت (شيوه انباشت ثروت در مركانتیلیسم عصر رنسانس) به دليل ساختار اجتماعي شديدا طبقاتي و مطلق بودن قدرت سياسي، برخلاف تجربه اروپا، به ايجاد بورژوازي و سرمايه‌داري نمي‌انجامد.
اين قسمت‌هاي پاياني سريال را از دست ندهيد.(سه شنبه‌ها ساعت 9 شبكه سه) هر چه باشد بهتر از سريال «مرگ تدريجي يك رويا» ساخته فريدون جيراني است كه همان ساعت از شبكه دو پخش مي‌شود و نه تنها شعارهاي ايدئولوژيكش حوصله آدم را سر مي‌برد، در شخصيت جيراني (هماني كه قرمز و شام آخر را ساخت) هم شك مي‌كني.